Ile razy analizowałeś raporty i wykresy, próbując znaleźć przyczynę problemu jakościowego, a mimo to nie udawało się dojść do sedna sprawy? Możliwe, że kluczowa odpowiedź leżała nie w arkuszu Excela, ale na hali produkcyjnej. Jakości nie da się poprawić zza biurka
To właśnie dlatego tak ważne jest Gemba Walk – metoda, która pozwala zobaczyć procesy w rzeczywistym środowisku pracy, zrozumieć kontekst problemów i porozmawiać z osobami, które mają z nimi do czynienia na co dzień. To jedno z najpotężniejszych narzędzi inżyniera jakości, menedżera czy lidera produkcji, ale tylko pod warunkiem, że jest stosowane właściwie.
Czym tak naprawdę jest Gemba Walk? Jak go przeprowadzić, żeby nie zamienił się w zwykłą „przechadzkę” po hali? I co można odkryć, gdy zaczniemy obserwować procesy z właściwej perspektywy?
Czym jest Gemba Walk i dlaczego warto go stosować?
Słowo „Gemba” pochodzi z języka japońskiego i oznacza „miejsce, gdzie dzieje się praca”. W kontekście zarządzania jakością i Lean Manufacturing oznacza to halę produkcyjną, magazyn, stanowisko montażowe – czyli wszędzie tam, gdzie faktycznie powstaje wartość dla klienta.
Gemba Walk to nie audyt i nie kontrola. Nie chodzi o to, by wytykać błędy czy sprawdzać, czy pracownicy trzymają się procedur. To proces obserwacji, rozmowy i uczenia się. Dzięki niemu można dostrzec nieoczywiste problemy, znaleźć ukryte straty i zrozumieć, jak w rzeczywistości działa dany proces – a nie jak wygląda w procedurach.
📌 Kluczowe cele Gemba Walk:
✅ Identyfikacja problemów jakościowych i operacyjnych
✅ Zrozumienie rzeczywistych warunków pracy
✅ Odkrycie strat i nieefektywności
✅ Wysłuchanie pracowników i ich spostrzeżeń
✅ Znalezienie potencjalnych usprawnień
Ale żeby to osiągnąć, Gemba Walk musi być przeprowadzony we właściwy sposób.
Jak skutecznie przeprowadzić Gemba Walk?
🔹 1. Przygotowanie – określ cel
Gemba Walk nie powinien być „spacerem bez celu”. Przed wyjściem na halę warto zastanowić się, co chcemy sprawdzić i czego się dowiedzieć.
Kilka przykładów:
- jakie są przyczyny określonych problemów jakościowych?
- czy proces przebiega zgodnie z założeniami?
- jak wygląda ergonomia stanowisk pracy?
- czy pracownicy mają wszystko, czego potrzebują, by efektywnie pracować?
🔹 2. Obserwacja – patrz uważnie, ale nie przeszkadzaj
Kiedy jesteś na miejscu, kluczowe jest aktywnie obserwowanie procesów – ale bez ingerowania w pracę. Patrz na przepływ materiałów, interakcję ludzi z maszynami, sposób pracy operatorów.
Pytania, które warto sobie zadać:
- czy operatorzy muszą robić zbędne ruchy?
- jakie są największe źródła strat czasowych?
- czy występują nieoczekiwane przestoje?
- jak wygląda przestrzeń robocza – czy jest uporządkowana?
🔹 3. Rozmowa z pracownikami – zadawaj pytania, ale nie osądzaj
Największa wartość Gemba Walk leży w dialogu z pracownikami. To oni są najbliżej procesu i często mają cenne spostrzeżenia, których nie widać w raportach.
❌ Błąd: Pytanie w stylu „Dlaczego robisz to w ten sposób?” – może zabrzmieć jak krytyka.
✅ Lepsze pytanie: „Czy ten sposób pracy jest dla Ciebie wygodny? Co byś zmienił, gdybyś mógł?”
Przykładowe pytania:
- jakie są największe trudności w tym procesie?
- co sprawia, że dana operacja trwa dłużej niż powinna?
- czy istnieją jakieś ukryte problemy, których nie widać na pierwszy rzut oka?
🔹 4. Dokumentowanie spostrzeżeń – nie ufaj pamięci
Podczas Gemba Walk łatwo przegapić istotne detale, jeśli nie będziemy ich zapisywać. Dobrze jest mieć przy sobie notatnik lub aplikację do dokumentowania obserwacji. Warto robić krótkie zdjęcia lub nagrania (oczywiście zgodnie z polityką firmy), które pomogą później przeanalizować sytuację.
🔹 5. Analiza i działania – nie zostawiaj tego na później
Po zakończeniu Gemba Walk warto zebrać swoje obserwacje i omówić je z zespołem. Nie chodzi o to, by tylko zauważyć problemy, ale by wprowadzić zmiany! Jeśli podczas obserwacji wykryto ukryte straty czy błędy, kolejnym krokiem powinno być znalezienie sposobów na ich eliminację.
Co można odkryć dzięki Gemba Walk?
🔍 1. Ukryte straty i marnotrawstwa
Na papierze proces może wyglądać idealnie, ale rzeczywistość często jest inna. Możesz odkryć np.:
- Zbędne ruchy operatorów (marnotrawstwo ruchu)
- Oczekiwanie na materiały (przestoje)
- Zbyt duże zapasy na stanowiskach (nadprodukcja)
- Częste poprawki i przeróbki (błędy jakościowe)
🔍 2. Problemy, których nie widać w raportach
Nie wszystko da się zmierzyć liczbami. Czasem to, co naprawdę utrudnia pracę, to:
- Nieergonomiczne stanowiska
- Brak dostępności odpowiednich narzędzi
- Niejasne instrukcje pracy
🔍 3. Cenne pomysły pracowników
Operatorzy często mają świetne pomysły na usprawnienia, ale nikt ich nie pyta o zdanie. Gemba Walk to świetna okazja, by to zmienić.
Dlaczego Gemba Walk to must-have inżyniera jakości?
Gemba Walk to jedno z najlepszych narzędzi do poprawy jakości i efektywności. Nie zastąpi go żaden raport czy analiza danych.
📌 Najważniejsze zasady:
✅ Idź tam, gdzie dzieje się praca
✅ Obserwuj, nie oceniaj
✅ Zadawaj pytania, ale nie krytykuj
✅ Dokumentuj swoje spostrzeżenia
✅ Wprowadzaj realne zmiany
Jeśli jakość ma się poprawiać, to inżynier jakości musi być tam, gdzie dzieje się rzeczywista praca.
👉 Czy w Twojej firmie stosuje się Gemba Walk? Jakie były Twoje najciekawsze odkrycia? Podziel się w komentarzu!
